Toprakta Bitki Besin Elementlerinin Temel Kaynakları
Toprakta Bitki Besin Elementlerinin Temel Kaynakları
| Element | Kaynağı | Topraktaki genel oranı |
| Makro element | % | |
| Azot | Organik madde, atmosferik N2 | 0.03 – 0.3 |
| Fosfor | Ca, Al, Fe-fosfatlar | 0.01-0.1 |
| Potasyum | Mika, illit, K-feldspat | 0.2-3.0 |
| Kalsiyum | Ca-feldispat, ojit, homblend, kireç, jips | 0.2-1.5 |
| Magnezyum | Ojit, homblend, MgC03, olivin, biyotit | 0.1 – 1.0 |
| Kükürt | Fe-sülfit, Fe-sülfat | 0.01-0.1 |
| Mikro element |
mg kg’1
|
|
| Demir | Ojit, homblend, biyotit, olivin, Fe-oksit ve hidroksitler | 5000 – 40000 |
| Çinko | Çinko fosfat, karbonat, hidroksit ve silikatlarda ortaklaşa | 10-300 |
| Bakır | Bakır sülfat, karbonat ve silikatlarda ortaklaşa | 5 – 100 |
| Mangan | Manganit, pirolusit ve silikatlarda ortaklaşa | 200 – 4000 |
| Molibden | Silikatlarda ortaklaşa, Fe ve Al oksitler ve hidroksitler | 0.5-5 |
| Bor | Turmalin, silikat ve tuzlarda ortaklaşa | 5 – 100 |
| Klor | Çeşitli klorürler | 50- 1000 |
Toprağın verimli olabilmesi için öncelikle üretken olması gerekir. Toprak üretkenliğini ise geniş ölçüde alt toprağın durumu tayin eder. Yeryüzünde farklı ana materyal, iklim, topografya, zaman ve organizma koşullan altında çok değişik yapılarda toprak profilleri ortaya çıkar.
Farklı ana materyallerin toprak verimliliğine etkisi ile ilgili olarak yapılan bir araştırmada, kireçtaşı, serpantin ve bazalt ana materyalden oluşan farklı toprak profillerinin A, B, (‘ horizonlarında, besin elementi dağılımları incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, kireçtaşı ana materyal üzerinde oluşan topraklarda değişebilir Ca düzeyleri diğerlerine göre daha yüksek çıkmıştır. Elverişli P, Fe, Mn ve Zn düzeyleri ise bazalt toprakta en yüksek, kireçtaşı üzerindeki toprakta ise en düşük olarak belirlenmiştir (Dikici ve ark., 2006).
Toprakta yetişen bitkiler ihtiyaç duydukları besin elementlerini genellikle toprak çözeltisinde çözünmüş halde ya da toprağın katı fazında adsorbe edilmiş halde tutulan mineral maddelerden alırlar. Toprak çözeltisinde eksilen mineral maddeler organik ve kimyasal gübrenin toprağa verilmesi veya toprağın kalı fazından çözeltiye besin elementi geçişi ile telafi edilir.
Toprak çözeltisinin kapsamı durağan değildir. Toprağın değişik yöresinde yer alan toprak çözeltisinin kapsamları da farklıdır. Örneğin, kireç taşı parçacıkları ile yakın temas halinde olan toprak çözeltisi, diğer katyonlara göre daha fazla kalsiyum içerir. Mikroorganizmaların aktivite durumu da toprak çözeltisinin kapsamını önemli ölçüde etkilemektedir.
Verilen örneklerden de anlaşılacağı gibi toprak çözeltisinin anyon ve katyon kapsamları, çeşitli faktörlerin etkisi altında sürekli olarak değişir. Toprak çözeltisinin sulandırılması veya konsantre hale getirilmesi, toprak çözeltisinde bulunan katyon ve anyonların oranlarının değişmesine neden olur. Ayrıca toprak içerisinde derinliğine ve genişliğine yayılma gösteren bitki kökleri de, toprak çözeltisinde ki besin elementi dengesini değiştirir.
There has been an error.
We apologize for any inconvenience, please return to the home page or use the search form below.